براکت ارتودنسی چگونه دندان ها را جابجا می کنند؟

اگر قبلاً با براکت ارتودنسی درمان شده اید، احتمالاً با این ابزار و نحوه عملکرد آن و طرح درمان خود آشنایی دارید. ارتودنتیست ها توقع دارند بیماران آنها در طرح درمان خود نقش فعال داشته باشند و بخش بزرگی از آن درک نحوه عملکرد روند ارتودنسی است. قبل از قرار گرفتن براکت های ارتودنسی روی دندان ها، شاید بخواهید از تمام جزئیات روند آن مطلع باشید، از جمله اینکه:

• بریس ها چند وقت یک مرتبه نیاز به تنظیم دارند.
• از چه غذاهایی باید پرهیز نمود.
• در طول درمان چگونه باید از دندان ها و بریس ها مراقبت کرد.
• از درمان ارتودنسی انتظار چه نتایجی می توان داشت.
• مقدار زمان تقریبی لازم برای استفاده از بریس های ارتودنسی چقدر است.

اما مکانیزم واقعی جابجایی دندان ها به محل درستشان چطور؟ اگر بیشتر راجع به نحوه طراحی بریس ها برای صاف کردن و جابجایی دندان ها و فک ها بدانید، درک عمیق تری از اتفاقات پشت پرده ای که در طول درمان و حین ایجاد لیخندی سالم تر و یکدست تر رخ می دهند، پیدا خواهید کرد.

در این مقاله قصد داریم نگاهی نزدیک تر به بریس ها و چگونگی عملکرد آنها داشته باشیم.

براکت ها از چه موادی ساخته می شوند؟

اگر می خواهید بیشتر راجع به بریس ها و اینکه چگونه دندان ها را جابجا می کنند بدانید، گام اول آشنایی با اجزاء آن است. بریس ها به چند قطعه متحرک نیاز دارند تا به یک جابجایی موفقیت آمیز دست پیدا کنند، اما این چند قطعه مهمترین ها هستند.

جابجایی دندان با براکت

براکت ارتودنسی

براکت ها قابل مشاهده ترین اجزاء بریس ها هستند و عموماً از مواد فلزی یا سرامیکی ساخته می شوند. ما آنها را به سطح هر دندان متصل می کنیم تا در سراسر دوره درمان آنها را در جای خود نگه داریم.

سیم ارتودنسی

سیم میله مانند و نازکی که از روی تک تک براکت ها عبور می کند و برای ایجاد فشار روی دندان ها ضروری است، تا بتواند به تدریج دندان ها را به محل ایده آل خود جابجا کند.

اُ-رینگ O-Rings

اُ-رینگ یا حلقه های O شکل بندهای الاستیک کوچکی هستند که تحت عنوان لیگاچور یا الاستیک های لیگاچور شناخته می شوند. آنها مسئول نگه داشتن سیم ارتودنسی روی براکت ها هستند. به طور طبیعی در هر جلسهتنظیم ابزار، اُ-رینگ ها نیز تعویض می شوند. رنگ های متنوعی که آنها دارند می تواند کمک کند هرگاه بخواهید رنگ لبخند خود را تغییر دهید! برای بیمارانی که ظاهر طبیعی تر را ترجیح می دهند نیز الاستیک های همرنگ دندان ها وجود دارد.

این اجزاء اصلی با یکدیگر کار می کنند تا فشار مداومی به دندان ها وارد کنند. این فشار است که به تدریج و طی دوره درمان، موجب جابجایی دندان ها به محل درست خواهد شد. اغلب از فنرها یا رابربندها نیز استفاده می شود تا در یک مسیر مشخص فشار بیشتری وارد شود.

اکنون که می دانید بریس ها از چه ساخته شده اند و چه اجزایی دارند، اجازه دهید به نحوه عملکرد آنها بپردازیم.

جابجایی دندان با براکت

جابجایی دندان ها با تغییر شکل استخوان ها

برای آنکه درک بهتری از نحوه عملکرد بریس ها داشته باشید، لازم است ابتدا بدانید ساختار دندان ها و فک ها به چه شکل است. دندان ها از بالا با بافت لثه ها در بر گرفته شده اند، و بخش انتهایی آنها نیز در غشاء پریودنتال واقع شده است. این غشاء تحت عنوان الیاف پریودنتال لیگامان یا PDL نیز شناخته می شود. استخوان آلوئولار پس از این بخش قرار گرفته است.

پس از قرار گیری بریس ها روی دندان ها، اعمال فشار آنها روی دندان ها آغاز می شود. غشاء پریودنتال از یک سمت کشیده و از سمت دیگر فشرده می شود، که موجب شل شدن تدریجی دندان ها می شود. سپس استخوان جدید برای حمایت از دندان رشد می کند. این فرایند تغییر الگو و شکل استخوان نامیده می شود، و جایی است که جادو رخ می دهد!

اگر بخواهیم فنی تر توضیح دهیم، باید بگوییم تغییر الگوی استخوان یک روند بیومکانیکی است. به این معنا که استخوان در واکنش به فعالیت ایجاد فشار مداوم بریس ها محکم تر می شوند. با برداشته شدن فشار، استخوان به وضعیت ضعف و بی تحرکی قبل از درمان باز خواهد گشت. این به لطف مجموعه ای از سلول ها به نام استئوکلاست ها و استئوبلاست ها رخ می دهد که استخوان را شکل می دهند.

هر دندان داخل استخوان یک حفره دارد. برای دندان های بالا، ماگزیلا، و برای دندان های پایین مندیبل است. PDL مانند یک پیغام رسان بین دندان و حفره استخوانی عمل می کند. فشار بین PDL و استخوان باعث تولید استئوکلاست ها می شود، سپس ساختار استخوان را در هم می شکند تا فضای طبیعی بین دندان و استخوان را احیاء نماید. فشاری به همین اندازه از پشت به دندان وارد می شود، و باعث می شود استخوان استئوبلاست تولید کند که موجب تشکیل استخوان جدید می شود تا این تفاوت را پر کند. این یک بار دیگر موجب احیاء فاصله طبیعی بین دندان و استخوان می شود.

این کار فشار زیادی نیاز ندارد، تنها باید به اندازه ای باشد که به طور طبیعی وجود ندارد. از آنجا که طرح درمان ارتودنسی شامل سفت کردن و تنظیم مداوم بریس ها است، این فرایند چندین مرتبه تکرار می شود، تا در نهایت موجب افزایش تراکم استخوان اطراف دندان ها شود

گرچه روند تولید استئوکلاست ها (در هم شکستن) می تواند چند روز طول بکشد، روند تولید استئوبلاست ها (تولید مجدد) می تواند تا سه ماه، یا گاهی اوقات حتی بیشتر، زمان ببرد. نتیجه نهایی می تواند یک سال طول بکشد تا تثبیت شود. به این دلیل است که استفاده منظم از ریتینر، پس از اتمام مرحله اولیه درمان ضروری است. این ابزار مانع بازگشت دندان ها به جای اول خود می شود.

جابجایی دندان با براکت

فشاری که منجر به جابجایی می شود

براکت ها و سیم ارتودنسی اجزاعی هستند که فشار لازم برای جابجایی دندان ها را وارد می کنند. سیم ارتودنسی عموماً از موادی ساخته شده است که با گرمای بدن فعال می شود تا سطح سفتی را افزایش دهد، حتی زمانی که تلاش می کند شکل عادی آنها را حفظ کند.

سیمی که ابتدا استفاده می شود سیم تاب خورده نامیده می شود و مانند یک کابل کوچک است که تمایل دارد صاف باقی بماند. وقتی روی دندان ها قرار می گیرد، سیم با گرمای دهان فعال می شود. وقتی روند درمان مقداری پیشتر می رود، سیم تاب خورده با یک سیم منعطف تر تعویض خواهد شد، که معمولاً از آلیاژ تیتانیوم- نیکل ساخته شده است. این سیم نیز با گرمای بدن فعال می شود، و باعث می شود سفت شود. وقتی براکت ها روی دندان ها قرار می گیرند و سیم به آنها متصل می شود، فشارهای انتقالی را تکمیل می کند.

سیم ارتودنسی می خواهد صاف باقی بماند! این تمایل است که فشار لازم برای آغاز روند بیومکانیکال تغییر الگوی استخوان را آغاز می نماید، و چیزی که آن را در طول درمان حفظ می کند. تغییر الگو در نهایت منجر به لبخندی صاف و یکدست و سالم خواهد شد.