ابزارهای مایوفانکشنال و فانکشنال ارتودنسی – بخش دوم

در مقاله قبل راجع به ابزارهای فانکشنال، ابزارهای شبیه آنها، هدف استفاده ابزارهای فانکشنال ارتودنسی، نحوه عملکرد آنها، محدودیت سنی برای افرادی که قصد استفاده از آنها را دارند، مزایای استفاده از آنها، نتایجی که با استفاده از آنها می توان انتظار داشت صحبت کردیم. در ادامه به معرفی ابزارهای فانکشنال پرداختیم و در مورد مزایا و محدودیت های آنها و نحوه دسته بندی آنها توضیح دادیم. در این مقاله قصد داریم به معرفی ابزارهای فانکشنال بپردازیم.

ابزار فرنکل Frankel (رگولاتور فانکشن)

یک دسته ابزار فانکشنال توسط آر. فرنکل R. Frankel برای درمان مال اکلوژن ها ابداع شدند، که در حالی که به رشد و بلوغ کمک می کنند، به پرورش و تنظیم مجدد سیستم عصبی- عضلانی دهان و صورت نیز کمک می کنند. چهار نوع ابزار اصلی که توسط فرنکل توصیف و ابداع شده اند عبارتند از: رگولاتور فانکشن (FR)-I برای درمان مال اکلوژن های کلاس 1 و کلاس دو دسته 1 طراحی شده بود. ابزار FR-II برای بیمارانی ابداع شده است که مال اکلوژن کلاس 2 دسته 1 و دسته 2 دارند، FR-III برای بیماران دارای مال اکلوژن کلاس 3 طراحی شده است و FR-IV برای بیمارانی طراحی شده است که الگوی صورت بسیار متفاوت، یا اپن بایت قدامی دارند.

این ابزارها شامل یک قطعه پوششی سپر مانند است که روی قسمت باکال (دهلیز دهان- قسمتی از محوطه دهان که از یک طرف به دندان ها و لثه ها و یا لبه های باقیمانده آلوئولی و از طرف دیگر به لب ها و گونه ها محدود می شوند) قرار می گیرد و پد هایی که روی لب ها قرار می گیرند (lip pads) که هر دو از جنس آکریلیک هستند و توسط سیم هایی به یکدیگر متصل هستند، تا حرکات نابجای ماهیچه ها را محدود کنند و مجدداً آنها را تنظیم نمایند و مانع تأثیرات محدود کننده فشارهای ماهیچه ها روی رشد دندان ها شوند.

تصور می شود گسترده شدن قطعه پوششی باکال تا عمق دهلیز دهان باعث تحریک رشد پریوست (پوشش یا ضریع استخوان) شود تا پایه آپیکال به عرض اسکلتی کافی برسد. پوشش های زبانی نیز گنجانده شده اند تا جلو آمدن تدریجی و مرحله ای مندیبل صورت بگیرد.

ابزارهای مایوفانکشنال و فانکشنال ارتودنسی

اکتیویتور (مونوبلاک)

نخستین ابزار متحرک فانکشنال که توسط وی. اندرسون V. Andresen ابداع شد و “اکتیویتور” نامگذاری شد برای “فعال سازی رشد مندیبل” معرفی شد که اصلاح مال اکلوژن کلاس 2 با آن انجام می شد. این اصطلاح در حال حاضر به صورت کلی مورد استفاده قرار می گیرد و به یک دسته ابزارهای فانکشنال اشاره دارد که برای درمان مال اکلوژن های کلاس 2 استفاده می شوند که مشخصه ویژه آنها، حداقل تا اندازه ای به نقص مندیبل مربوط می شود. (برای اکتیویتورهایی که برای بیماران دارای مال اکلوژن های کلاس 3، و فانکشنال کلاس 3 طراحی شده اند).

این ابزارها مندیبل را جلو می آورند و آن را به قرار گیری در وضعیتی جدید ترغیب می کنند. فشارهای واکنشی ناشی از کشیده شدن ماهیچه ها و بافت های نرم به دندان های ماگزیلا و از طریق آنها به ماگزیلا منتقل می شوند.بدنه آکریلیک اکتیویتور اندرسون بخشی از پلیت (کام- سقف دهان) و بخش های لینگوال تیغه آلوئولار مندیبل را پوشش می دهد. (دقت داشته باشید که: در طراحی اصلی این ابزار، ابزار با دندان های قدامی مندیبل تنها از سمت زبانی تماس داشت و تا روی لبه اینسیزال امتداد نداشت).

یک کمان لبی قدامی روی دندان های جلوی ماگزیلا قرار می گیرد و حلقه های U شکل را حمل می کنند تا تنظیمات صورت بگیرد. روی قسمت های پالاتال دندان های جلوی ماگزیلا، قطعه آکریلیک کاهش داده می شود تا اجازه دهد آنها رو به داخل بروند.مهمترین ویژگی این ابزار قرار گیری قطعه آکریلیک روی قسمت های پالاتال و زبانی دندان های خلفی ماگزیلا و مندیبل، به ترتیب، است که به گونه ای طراحی شده است که رشد آنها را هدایت کند. روی قسمت های پالاتال دندان های خلفی ماگزیلا بندها بریده شده اند به گونه ای که حرکات اکلوزال، دیستال، و باکال این دندان ها را ممکن سازند.

این حرکات با در تماس ماندن آکریلیک تنها با سطوح مزیو پالاتال دندان های پرمولر و مولر حاصل می شوند. در قسمت های لینگوال دندان های خلفی مندیبل، بندها تنها به حرکات اکلوزال و مزیال اجازه می دهند، در حالی که آکریلیک با سطح دیستو لینگوال این دندان ها در تماس است.

ابزارهای مایوفانکشنال و فانکشنال ارتودنسی

صفحه دهانی Oral screen

ابزاری متحرک که در قسمت دهلیز دهانی قدامی قرار می گیرد تا وضعیت لب ها را بهبود ببخشد و اورجت را کاهش دهد. در بیمارانی که عادت تانگ تراست (فشردن زبان پشت دندان ها) مکرر دارند، می توان از این ابزار همراه با ابزاری که برای مهار زبان کاربرد دارد (tongue crib قفس زبان)، استفاده کرد.

ابزارهای مایوفانکشنال و فانکشنال ارتودنسی

پوشش (صفحه) دهلیز دهانی Vestibular shield (Vestibular screen)

یک ابزار متحرک ساده که از آکریلیک نازک 2 تا 3 میلی متری یا مواد ترموپلاستیک ساخته شده است، که دهلیز دهانی را پر می کند و تا عقب دهان و قسمت های حاشیه دیستال آخرین دندان مولری که بیرون آمده است امتداد پیدا می کند. این ابزار می تواند به گونه ای ساخته شود که مندیبل در وضعیتی عقب تر قرار گرفته باشد، به گونه ای که دندان های جلو ارتباط لبه به لبه داشته باشند.

هدف از استفاده از این ابزار حذف عادت مکیدن غیر عادی یا اختلال عملکرد لب است، تا لب ها به درستی روی یکدیگر قرار بگیرند و تماس بین نوک زبان و لب پایین را قطع نماید، و منجر به بهبود الگوی بلع شود. در بیمارانی که تانگ تراست مکرر دارند، پوشش دهلیز دهانی می تواند با قفس زبانی ترکیب شود.

ابزارهای مایوفانکشنال و فانکشنال ارتودنسی

بایت پلیت

نوعی ابزار متحرک ارتودنسی که به منظور باز کردن (موقت) دندان ها و/ یا پیشگیری از قرار گیری دندان های مشخصی روی همدیگر طراحی شده است.

ابزارهای مایوفانکشنال و فانکشنال ارتودنسی

بایت پلیت خلفی عموماً به منظور جدا نگه داشتن دندان های قدامی استفاده می شود، به همین دلیل اصلاح کراس بایت قدامی را تسهیل می کند.

ابزارهای مایوفانکشنال و فانکشنال ارتودنسی

بایت پلیت های قدامی می توانند برای افزایش ارتفاع قسمت پایین و جلوی صورت استفاده شوند تا جابجا کردن دندان ها راحت تر شود و با بیرون آوردن دندان های عقب از حفره بتوان دیپ بایت را اصلاح نمود.