در این نوشته می خوانید:
زوج هایی که به تازگی پدر و مادر شده اند با وسواس خاصی منتظر دیدن جوانه ی سفید کوچکی روی لثه ی فرزند خود هستند که خبر از رشد نخستین دندان او می دهد. بنابراین اگر هیچ دندانی رشد نکند، کاملاً طبیعی است که فکر کنند ممکن است مشکلی پیش آمده باشد. گرچه در اکثر کودکانی که هیچ دندانی ندارند، تأخیر در رشد دندان ها موضوع نگران کننده ای نیست، اما در برخی نوزادان این مشکل ممکن است علت اساسی خاصی داشته باشد.
معمولاً دندان ها در چه سنی رشد می کنند؟
تاخیر در رویش دندان شیری
معمولاً زمانی که نوزاد متولد می شود از قبل دندان ها درون لثه ها شکل گرفته اند و در سن حدود 6 ماهگی به تدریج ظاهر می شوند. دو دندان وسط فک پایین پیش از همه بیرون می آیند. پس از آن چهار دندان وسط فک بالا، سپس دو دندان باقی مانده ی فک پایین رشد می کنند. بقیه ی دندان ها نیز هر مرتبه به صورت دو دندان با هم – هر کدام در یک سمت دهان – رشد می کنند. در سن 3 سالگی، تقریباً تمام کودکان 20 دندان شیری دارند.
چه زمانی تأخیر در رشد دندان ها غیر طبیعی تلقی می شود؟
اگر تا سن 18 ماهگی هیچ یک از دندان های کودک رشد نکرده باشند، باید او را نزد دندانپزشک ببرید. سن 4 تا 15 ماهگی سن طبیعی برای رشد نخستین دندان است و سایر دندان ها معمولاً طبق برنامه ی خاصی این روند رشد را دنبال می کنند. اکثر کودکان در سن 11ماهگی چهار دندان، در 15 ماهگی هشت دندان، در 19 ماهگی دوازده دندان، در 23 ماهگی شانزده دندان و در 27 ماهگی بیست دندان دارند. رشد دندان های دائمی نیز از حدود 6 سالگی آغاز می شود. دندان هایی که این الگوی رشد طبیعی را دنبال نمی کنند قطعاً نگران کننده هستند. اما در موارد نادر ممکن است کودک در دهان خود هیچ دندانی نداشته باشد که حاکی از مشکلی بزرگ است.
چه عواملی منجر به عدم رشد دندان می شوند؟
تاخیر در رویش دندان شیری
همانطور که در بالا ذکر شد، عدم رشد دندان در کودک تا پیش از 18 ماهگی جای هیچ نگرانی ندارد. رشد دندان در هر کودکی متفاوت است، بدون اینکه هیچ ربطی به سلامت او داشته باشد. اما یک دسته عوامل هستند که می توان آنها را عامل رشد با تأخیر و خارج از برنامه یا عدم رشد دندان کودکان دانست. گاهی اوقات، رشد با تأخیر دندان ها ممکن است تنها ناشی از یک ژن خانوادگی باشد. کودکانی که به صورت زودرس یا با وزنی کمتر از معمول به دنیا آمده باشند نیز ممکن است تأخیر در رشد دندان ها را تجربه کنند یا اینکه دچار نقص مینای دندان شوند. نتایج تعدادی از مطالعات حاکی از آن است که برخی ناهنجاری های ژنتیکی، مانند نقص مینای دندان (amelogenesis imperfecta) و دیسپلازی دندان موضعی (regional odontodysplasia)، موجب بد شکل شدن دندان ها یا تأخیر در رشد آنها می شوند. کمبود مواد مغذی (Nutritional deficiency) و نرمی استخوان یا راشیتیسم مقاوم به ویتامین D (Vitamin D-resistant rickets) نیز می توانند موجب تأخیر در رشد دندان ها شوند، گرچه این می تواند از جمله علائم و نشانه های سندورم داون (Down’s Syndrome)، کم کاری غده ی هیپوفیز (hypopituitarism) یا دیگر نقص های رشد نیز باشد.
آیا رشد با تأخیر دندان ها خطرناک است؟
تأخیر در رشد دندان ها اگر بخشی از مشکلات گسترده تر نباشد، نگرانی چندان جدی نیست، اما ممکن است در سال های بعد موجب افزایش خطر مشکلات دندانی شود. مطالعه ای روی کودکانی صورت گرفت که از نظر ژنتیکی در معرض تأخیر در رشد دندان های خود بودند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که در این افراد احتمال نیاز به درمان ارتودنسی در سنین حدود 30 سالگی، 35 % بیشتر از سایر افراد است. بعلاوه، به خاطر داشته باشید که دندان های شیری نقش مهمی در درست غذا خوردن کودک بازی می کنند. مثلاً غذا دادن به کودک گرسنه ای که هیچ دندانی ندارد کار ساده ای نیست. مادرانی که این دوره را تجربه کرده اند توصیه می کنند همه ی مواد غذایی را به قطعات ریز خرد کنید تا کودک بتواند با لثه ی خود آنها را له کند. اگر غذا را پوره کنید، زمان کمتری برای غذا دادن به کودک صرف خواهید کرد. از سوی دیگر، این دندان ها رشد دندان های دائمی را هدایت می کنند تا به درستی جای آنها را بگیرند. زمانی که بالاخره این دندان ها بیرون می آیند، لازم است که با استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان مخصوص نوزادان به طور منظم تمیز شوند تا از پوسیدگی آنها پیشگیری شود.
در بسیاری از کودکانی که هیچ دندانی ندارند، تأخیر در رشد دندان ها تنها فرصتی برای والدین است تا مدتی بیشتر از لبخند لثه ای کودک خود لذت ببرند. با این حال، والدین باید کاملاً مراقب زمان رشد دندان های کودکان خود باشند و در صورتی که دندان های آنها دیرتر از زمان معمول رشد کنند – مخصوصاً اگر نگران هستند که این تأخیر منجر به بروز مشکلات جدی تر شود، باید برای بردن کودک خود نزد دندانپزشک اقدام کنند. مراقبت از دندان های کودک، هر چند دیرتر از زمان معمول رشد کرده باشند، می تواند برای آنها شروع خوبی باشد و برای یک عمر سلامت دهان و دندان های آنها را تضمین کند.
مشکلات ناشی از رشد با تأخیر دندان های کودک
اکثر کودکان بدون هیچ مشکل جدی بالأخره روزی تمام دندان های دائم خود را خواهند داشت. با این حال، کودکانی که رشد دندان های آنها با تأخیر آغاز می شود، ممکن است مشکلات اساسی داشته باشند که رشد دندان های دائم آنها را تحت تأثیر قرار می دهد:
- رشد با تأخیر دندان های شیری: گر چه این به خودی خود مشکل محسوب نمی شود، اما ممکن است زمانی که دوستان کودک شما داستان های پری دندان خود را تعریف می کنند باعث ناراحتی او شوند.
تاخیر در رویش دندان شیری
- کج و ناصاف شدن دندان های دائم: ریشه های دندان های شیری مسیر رشد دندان های دائم را مسدود می کنند که باعث می شود این دندان ها خارج از مسیری که باید رشد کنند.
تاخیر در رویش دندان شیری
- رشد دو ردیف دندان در کنار یکدیگر، یا دندان کوسه ای: گاهی اوقات، دندان های دائم در مقابل دندان های شیری رشد می کنند که باعث رشد دو ردیف دندان در کنار یکدیگر می شود. این اتفاق ممکن است به ظاهر خطرناک باشد، اما هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اگر دندان های شیری از قبل لق شده باشند، بزودی خواهند افتاد. در غیر اینصورت، به دندانپزشک مراجعه کنید.
تاخیر در رویش دندان شیری
- بیماری پری کورونیت: در صورتی که دندان زیر سطح لثه ها باقی بماند، عفونت اطراف تاج هر یک از دندان ها می تواند به بافت های اطراف سرایت کند.
- ایجاد حفره های دندانی: دندان های زیر لثه ها نیز می توانند پوسیده و سوراخ شوند. در واقع، به مرور زمان، دندان های پوسیده و سوراخ می توانند دندان های اطراف خود را تحت تأثیر قرار دهند.
ثبت ديدگاه