در این نوشته می خوانید:
شکاف کام یا شکاف لب یک نوع نقص مادرزادی شناخته می‌شوند که در جریان آنها لب و دهان کودک در حین بارداری به درستی شکل نمی‌گیرد و در نتیجه از لحاظ ظاهری، لب نسبت به حالت طبیعی ناقص است.
شکاف لب چیست؟
در حالت معمول، لب نوزادان بین هفته‌های چهارم تا هفته‌ی هفتم بارداری شکل می‌گیرد. در طول بارداری همزمان که ساختار اصلی بدن شکل می‌گیرد، بافت بدن و سلولهای خاصی از هر طرف سر رشد می‌کنند و در نهایت در مرکز صورت به همدیگر متصل شده و چهره نوزاد به وجود می‌آید. این پیوند بافت در مرکز چهره در نهایت باعث می‌شود که اجزای مختلف صورت مانند لب و دهان به وجود آید. اما شکاف لب زمانی اتفاق می‌افتد که حرکت این بافتها به سمت یکدیگر ناقص بوده و قبل از تولد نوزاد به طور کامل با هم پیوند نمی‌خورند. این پدیده باعث ایجاد یک شکاف در لب بالایی می‌شود. یک شکاف لب می‌تواند یک بازشدگی کوچک معمول باشد، و یا به اندازه‌ای بزرگ باشد که وسعت آن به داخل بینی نیز برسد. شکاف کام ممکن است بر روی یک یا دو طرف لب و یا حتی در قسمت وسط آن قرار گیرد که بسیار نادر است. کودکان دارای شکاف لب ممکن است با شکاف کام نیز مواجه شوند.
شکاف کام یا شکاف لب
شکاف کام چیست؟
سقف دهان یا همان کام بین هفته‌های ششم تا نهم جنین تشکیل می‌شود. اگر پوستی که سقف دهان را تشکیل می‌دهد نتواند به خوبی در محل مناسب قرار گیرد، پدیده شکاف کام اتفاق خواهد افتاد که در طول بارداری کامل نمی‌شود. جالب است بدانید که در برخی از نوزادان هر دو قسمت جلویی و عقبی کامل دهان به صورت باز باقی می‌ماند، اما در برخی دیگر تنها بخشی از کام باز است.
مشکلات دیگر
کودکان مبتلا به شکاف لب همراه یا بدون شکاف کام، در اغلب موارد به هنگام تغذیه یا صحبت کردن به طور واضح دچار مشکل می‌شوند و حتی ممکن است به عفونت گوش نیز مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است دچار مشکلات شنوایی و مشکلاتی در دندانهای خود باشند.
میزان رواج شکاف کام در افراد مختلف
بر اساس تحقیقات صورت گرفته هر ساله در کشوری یالات متحده حدود ۲۶۵۰ نوزاد با شکاف کام متولد می‌شوند و در حدود ۴۴۴۹ نوزاد همراه با شکاف لب یا شکاف کام متولد می‌شوند. این پدیده ممکن است عوامل مختلفی داشته باشد و به عنوان یکی از مشکلات و نواقص مادرزادی در کشورهای مختلف دنیا رواج دارد.
شکاف کام یا شکاف لب
علل و عوامل خطر ساز
علت مشکلات اوروفشیال در بیشتر نوزادان ناشناخته است. برخی از کودکان به شکاف لب یا شکاف کام مبتلا هستند که عمده‌ترین دلیل آنها به وجود عوامل ژنتیکی برمی‌گردد. اما ممکن است موارد دیگری نیز وجود داشته باشد که قرار گرفتن مادر باردار در معرض آنها باعث به وجود آمدن چنین مشکلاتی شود. خوردنی‌ها، نوشیدنی‌ها و یا داروهای خاصی که مادر در حین بارداری مصرف می‌کند به طور مستقیم بر میزان شکاف به وجود آمده تأثیر مستقیم دارند.
در این تحقیقات نتایج جالب و مشخصی به دست آمده است که عوامل مختلفی در به وجود آمدن چنین نقص هایی دخیل می‌داند. در این گزارش‌ها آمده است که عوامل اصلی به وجود آمدن چنین مشکلاتی عبارتند از:
- استعمال دخانیات: زنانی که در دوران بارداری خود از سیگار یا سایر مواد دخانیات استفاده می‌کنند، احتمال ابتلای نوزادان خود را به نواقص اوروفشیال افزایش می‌دهند.
- دیابت: زنانی که قبل از دوران بارداری مشخص شود که به دیابت مبتلا هستند، خطر به دنیا آوردن فرزندان با شکاف لب و یا شکاف کام در آنها بیشتر است. این مقایسه نسبت به زنان سالم صورت گرفته است.
- برخی داروهای پزشکی خاص: زنانی که از داروهای خاصی برای درمان صرع استفاده می‌کنند، در طی سه ماهه اول بارداری خطر ابتلا به یک کودک با شکاف لب با یا بدون شکاف کام، در مقایسه با زنان که این داروها را مصرف نکرده است، افزایش می‌دهند. در دوران بارداری باید مصرف هر نوع دارویی با صلاحدید متخصص زنان و زایمان باشد.
نحوه تشخیص
خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از دستگاه های مدرن در صنعت سونوگرافی، امروزه می‌توان در مراحل بارداری به راحتی تشخیص داد که نوزاد به شکاف کام یا شکاف لب مبتلا هست یا خیر. در حقیقت این روش بسیار ساده بوده و هزینه چندانی ندارد معمولاً کسانی که به تکنولوژی دسترسی داشته باشند می‌توانند از آن استفاده کنند. اما در مواردی که دسترسی به سونوگرافی فراهم نباشد، خانواده‌ها می‌توانند از طریق وجود یک نارسائی و شکاف در در فرزندان خود به وجود چنین پدیده‌ای پی ببرند. در حالت کلی تشخیص چنین موضوعی برای خانواده‌ها چندان سخت نیست.
شکاف کام یا شکاف لب
درمان شکاف لب و شکاف کام
درمان شکاف کام و شکاف لب بستگی زیادی به میزان شکاف و نوع آن دارد. در کنار آن می‌توان به فاکتورهایی مانند سن و میزان مراقبت از کودک، و همچنین وجود سندرم‌های مرتبط با دیگر نقص‌های مادرزادی اشاره کرد. تمامی این موارد می‌توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در روند درمان آن مؤثر باشد. جراحی برای تعمیر شکاف لب معمولاً در چند ماه اول زندگی و تولد انجام می‌شود و اکثر پزشکان توصیه می‌کنند که در ۱۲ ماه اول زندگی نسبت به رفع آن اقدام شود. در مورد شکاف کام ممکن است توصیه پزشکان متفاوت باشد و در اغلب موارد توصیه می‌شود که این جراحی در ۱۸ ماه اولیه یا حتی در صورت امکان زودتر نیز انجام شود.
بسیاری از کودکان در صورت افزایش سن نیاز دارند که جراحی‌های اضافی بر روی آنها صورت گیرد. جراحی می‌تواند ظاهر چهره یک کودک را بهبود بخشد و حتی در نهایت به بهبود تنفس، شنوایی و گفتار زبانی وی منجر شود. در مورد کودکان مبتلا به شکاف کام ممکن است به نوع دیگری از درمان‌ها مانند مراقبت‌های ویژه دندانپزشکی یا ارتودنسی یا گفتار درمانی نیاز باشد.
در هر صورت درمان، این مشکل می‌تواند تأثیر بسزایی در زندگی کودکان و خانواده آنها داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با شیوه‌های درمانی این مشکلات با ما در تماس باشید.
ثبت ديدگاه