دیابت و درمان ارتودنسی – بخش اول

هرچند معمولاً درمان ارتودنسی برای افراد جوان و سالم ضروری است، در سال های اخیر شاهد افزایش تعداد افرادی هستیم که علیرغم آنکه سن آنها بالاتر است، تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته اند. افزایش سن بیماران ارتودنسی منجر به افزایش تعداد بیمارانی شده است که به یکی از بیماری های سیستمیک مبتلا هستند، مخصوصاً افراد مبتلا به دیابت. به همین دلیل دندانپزشک باید بتواند علائم اولیه دیابت مخصوصاً در دندان ها و حفره دهان را شناسایی نماید. علاوه بر این باید از مشکلات دیابت برای درمان ارتودنسی و اندازه گیری هایی که باید طی مدیریت درمان این بیماران مد نظر قرار بگیرند، آگاه باشد. در این مقاله قصد داریم به بیان تأثیرات بیماری دیابت روی دهان و دندان ها بپردازیم و اشاره خواهیم کرد چرا تعداد بیماران ارتودنسی مبتلا به دیابت رو به افزایش است و در مقاله بعد به طور ویژه خواهیم گفت بیماری دیابت چه تأثیرات منفی روی درمان ارتودنسی می تواند داشته باشد.

دیابت و درمان ارتودنسی

دیابت و ارتودنسی

میلیون ها نفر در سراسر دنیا هر ساله تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند. بیش از دو سوم آنها زنان هستند. هرچند معمول ترین سن انجام درمان ارتودنسی بین 12 تا 15 سال است، آمارهای اخیر حاکی از این هستند که تعداد افراد بزرگسال تر که تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرند رو به افزایش است، که باعث شده است ارتودنتیست هر روز با بیمارانی مواجه شود که به بیماری هایی دچار هستند که مربوط به افزایش سن هستند، از جمله دیابت. در واقع با افزایش تعداد بیماران ارتودنسی و بالا رفتن میانگین سنی آنها، تعداد  بیشتری از آنها در دسته افراد مبتلا به دیابت قرار می گیرند.

دیابت یکی از بیماری های سیستمیک است که بیشترین تأثیر را روی ارگان ها و سیستم مختلف بدن، از جمله دندان ها دارد. طی سال های اخیر محققان به تأثیر دیابت روی سلامت دهان و نتایج فرایندهای دندانپزشکی پی بردند. در بسیاری از مواقع دندانپزشک ها با بیمارانی روبرو هستند که تمایل دارند از درمان ارتودنسی استفاده نمایند، در حالی که یا می دانند مبتلا یه دیابت هستند یا اینکه بیماری سیستمیک آنها تشخیص داده نشده است و نخستین مرتبه دندانپزشک متوجه علائم و نشانه های دهانی دیابت آنها می شود. به همین دلیل ضرورت دارد دندانپزشک دانش کافی برای تشخیص و درمان دیابت قبل از شروع درمان ارتودنسی را داشته باشد.

انواع دیابت و علائم آنها

دیابت نوع 1 عموماً تحت عنوان “دیابت آغاز نوجوانی” یا “دیابت وابسته به انسولین” شناخته می شود. همانطور که از نام آن بر می آید، این نوع دیابت در بین افراد جوانی شایع است که عموماً زیر 20 سال هستند، اما ممکن است پس از چهارمین دهه زندگی نیز اتفاق بیفتد. دیابت نوع 1 نتیجه تخریب خود ایمنی سلول های بتای پانکراس می باشد که منجر به ناتوانی بدن در ترشح انسولین می شود.

از سوی دیگر، دیابت نوع 2 معمولاً پس از 40 سالگی آغاز می شود و نتیجه مجموعه شرایطی مانند مقاومت به انسولین، ترشح زیاد گلوکاگون و ترشح ناکافی انسولین از سلول های بتای پانکراس جزایر لانگرهانس می باشد. این نوع دیابت تحت عنوان “دیابت آغاز بلوغ” یا “دیابت غیر وابسته به انسولین” نامیده می شود.

علاوه بر دیابت های نوع 1 و 2، نوع دیگری نیز وجود دارد که صرفاً طی دوران بارداری اتفاق می افتد و تحت عنوان “دیابت بارداری” شناخته می شود. زنانی که به طور ژنتیکی مستعد دیابت هستند، بواسطه تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی که طی بارداری اتفاق می افتند، می توانند در این دوره با این شرایط مواجه شوند.

علائم بالینی که معمولاً با دیابت همراه هستند عبارتند از پر ادراری، عطش بیش از حد، پر اشتهایی، خستگی عمومی و کاهش وزن. معمولاً نخستین علامت دیابت نوع 1 در افراد جوان تر، کتواسیدوز دیابتی است. افراد دیابتی عموماً مستعد عفونت مکرر هستند، مخصوصاً در پوست و غشاء های مخاطی.

دیابت در بین بیمارانی که تمایل به انجام درمان ارتودنسی دارند.

امروزه بیشتر شاهد این هستیم که تعداد بیماران مبتلا به دیابت که خواستار انجام درمان ارتودنسی هستند رو به افزایش است. هرچند درمان ارتودنسی بیشتر بین نوجوانان و افراد جوان رواج داشت، اما پیشرفت های اخیر باعث ترغیب افراد بزرگتر به مراجعه به کلینیک های دندانپزشکی برای قرار گرفتن تحت درمان ارتودنسی شده اند. شاید علت این امر ارتباط بین دیابت و عدم سلامت دهانی باشد. دیابت با یک واکنش التهابی موضعی، و نیز سیستمیک، همراه است که روی دندان ها و نیز کنترل اختلال قند خون تأثیر منفی دارد. بنابراین، برای کاهش مشکلات دندانی ناشی از بیماری، کنترل دقیق دیابت ضروری است. به همین ترتیب، درمان پریودنتال برای کاهش سطوح HbA1c بیماران دیابتی نقش اساسی دارد.

دیابت و درمان ارتودنسی

علائم دهانی و دندانی بیماری دیابت

بر اساس آمار، تقریباً بیش از 50% از افراد دیابتی، حداقل یک مرتبه در طول عمر خود، شاهد علائم تأثیرات منفی بیماری خود روی دهان و دندان های خود هستند. بسیاری از این بیماران، شاید نخستین بار در مطب دندانپزشک متوجه بیماری دیابت خود شوند. علائم دهانی شایعی که معمولاً این بیماران شاهد آنها هستند عبارتند از خشکی و سوزش دهان (زروستومیا xerostomia)، به مشام رسیدن بوی استون از دهان- در مورد افرادی که دیابت آنها به خوبی کنترل نشده است-، سستی دندان ها، پوسیدگی دندانی، کاندیدای (تیره ای از قارچ های مخمر) دهانی، زخم های دهانی، تغییر احساس مزه، تأخیر در بهبود غشاء مخاطی که به صورت تصادفی آسیب دیده است، و عفونت های مکرر. علاوه بر این، دیابت غالباً می تواند بافت های پریودنتال را تخریب نماید که منجر به جابجایی دندان ها و کج شدن آنها می شود. سائیدگی بافت ها منجر به پیشرفت پریودنتیت و ژینژیویت می شود.

در مقاله بعد برای شما خواهیم گفت حین انجام درمان ارتودنسی برای بیماران دیابتی چه مشکلاتی ممکن است بروز پیدا کنند و برای مواجه شدن با آنها چه اقداماتی می توان انجام داد.