در این نوشته می خوانید:
هایپردونشیا یا دندان اضافه چیست؟
دندان اضافه یا هایپردونشیا یکی از شرایط دهانی است که ویژگی آن وجود دندان‌های بیشتر از تعداد معمول در دهان است. تعداد استاندارد دندان‌های شیری 20 دندان و تعداد استاندارد دندان‌های دائمی 32 دندان است. دندان‌های شیری نخستین دندان‌هایی هستند که اصولا تا سن 36 ماهگی در دهان فرد رشد می‌کنند و تا حدود 12 سالگی از دست می‌روند. سپس دندان‌های دائمی جای آنها را می‌گیرند و تا زمانی که فرد حدودا به 21 سالگی می‌رسد همه‌ی دندان‌های دائمی درآمده‌اند. فردی که بیش از 20 دندان شیری و بیش از 32 دندان دائمی داشته باشد به هایپردونشیا مبتلاست.
دندان اضافه
دندان اضافه ممکن است در هر جای قوس دندانی رشد کند، اما شایع‌ترین مکان برای رشد دندان اضافه‌ی دائمی در کنار دندان‌های جلو در قوس دندانی فک بالاست. پس از آن، دندان‌های اضافه به احتمال زیاد در کنار مولرهای چهارم فک بالا و فک پایین رشد می‌کنند. دندان اضافه‌ای که در کنار دندان‌های جلوی فک بالا رشد می‌کند مزیودنس و دندان اضافه‌ای که در کنار مولر چهارم رشد می‌کند دیستودنس یا دیستومولر نامیده می‌شوند. دندان‌های شیری اضافه‌ای که در زمان تولد در دهان نوزاد وجود دارند یا مدت کوتاهی پس از آن رشد می‌کنند دندان ناتال گفته می‌شود.
دندان اضافه
پدیده دندان اضافه چقدر شایع است؟
شیوع هایپردونشیا یا دندان اضافه بین 1 تا 4 درصد از کل جمعیت دنیاست که نسبت وجود آن در مردان به زنان 2 به 1 است؛ در اکثر موارد تنها یک دندان اضافه وجود دارد. طبق گزارشات، نمونه‌هایی وجود داشته‌اند که 30 دندان اضافه در دهان فرد رشد کرده است، اما چنین تعداد زیادی بسیار نادر است.
عوامل خطرزای هایپردونشیا یا دندان اضافه کدامند؟
رشد چندین دندان اضافه در دهان فرد می‌تواند با شرایط یا سندروم‌های متفاوتی همراه باشد، از قبیل کلیدوکرانیال دیسپلازی (cleidocranial dysplasia,)، سندروم اهلرز دانلوس (Ehler-Danlos syndrome)، سندروم گاردنر (Gardner syndrome) و شکاف کام ولب.
علل رشد دندان اضافه
علت بروز هایپردونشیا چندان شناخته شده نیست. نظریه‌های بسیاری در زمینه‌ی انواع مختلف دندان اضافه وجود دارد. یک نظریه مبنی بر این است که دندان اضافه نتیجه‌ی باز شدن (دو نیم شدن) جوانه‌ی دندان است. نظریه‌ی دیگر، که در تحقیقات بسیاری مشاهده شده است، عوامل محیطی یا بیش فعالی تیغه‌ی دندانی طی دوره‌ی رشد را عامل رشد دندان اضافه می‌داند. تیغه‌ی دندانی به منطقه‌ای از سلول‌ها گفته می‌شود که رشد جوانه‌ی دندانی را آغاز می‌نماید که در نهایت دندان شکل می‌گیرد. بیش فعالی موضعی و مستقل تیغه‌ی دندانی منجر به رشد دندان اضافه خواهد شد. دندانپزشکان معتقدند ممکن است عوامل ژنتیکی از جمله وراثت اتوزومال غالب با قدرت نفوذ کم (تنها گاهی اوقات با یک جهش ژنتیکی موجب بروز دندان اضافه می‌شود) در این زمینه دخیل باشند.
مشکلات ناشی از وجود دندان اضافه کدامند؟ پیش آگهی یا پیش شناخت آن چیست؟
عدم رشد دندان‌ها مجاور
دندان اضافه
وجود دندان اضافه شایع‌ترین علت برای عدم رشد دندان‌های مرکزی جلوی فک بالا است. بعلاوه، ممکن است باعث شود دندان‌های شیری جلو در جای خود باقی بمانند. این مشکل زمانی مشهود می‌شود که دندان‌های کناری جلوی فک بالا رشد می‌کنند در حالی که یک یا هر دو دندان مرکزی جلو درنمی‌آیند. رشد دندان اضافه در هر جایی ممکن است مانع رشد دندان مجاور شود.
جابجایی دندان‌ها
دندان اضافه
وجود دندان اضافه ممکن است موجب جابجایی دندان‌های دائمی شود. میزان جابجایی ممکن است یک چرخش اندک یا جابجایی کامل باشد. جابجایی تاج‌های دندان‌های جلو از جمله ویژگی‌های شایع وجود دندان اضافه است که می‌تواند با تاخیر در رشد دندان همراه باشد.
فشردگی دندان‌ها
دندان اضافه
وجود دندان اضافه اغلب موجب فشردگی و نامرتبی دندان‌ها می‌شود. کشیدن دندان اضافه‌ی بد شکل که در جای نادرست رشد کرده است می‌تواند مشکل را برطرف سازد.
سایر مشکلات
باقی ماندن دندان اضافه می‌تواند منجر به ایجاد کیست مولد دندان (Dentigerous cyst) یا تومور شود. به طور کلی نیاز نیست دندان‌های ناتال کشیده شوند مگر آنکه احتمال داشته باشد دندان‌های اضافه لق شوند و ورود آنها به ریه برای تنفس فرد مشکل ایجاد نماید.
درمان هایپردونشیا یا دندان اضافه
مهم است که وجود دندان اضافه هر چه سریع‌تر تشخیص داده شود، مورد بررسی قرار گیرد و درمان شود زیرا وجود دندان اضافه می‌تواند هم زیبایی فرد را با مشکل مواجه سازد و هم در عملکردهای طبیعی دهان و دندان اختلال ایجاد نماید. از آنجا که دندان اضافه می‌تواند مشکلات بالینی ایجاد نماید، تنها درمان آن کشیدن است.
برای برطرف نمودن هایپردونشیا معمولا نیاز است یک یا چند دندان کشیده شوند و پس از آن درمان ارتودنسی انجام شود تا دندان‌های دائمی که تحت تاثیر دندان اضافه جابجا شده‌اند، به جای درست خود بازگردند.
دندان اضافه
ثبت ديدگاه