آشنایی با انواع روکش های دندانی

روکش دندان چیست؟

روکش دندان یک پوشش نازک است که روی دندان های شما را می پوشاند و جایگزین لایه بیرونی مینای دندان های شما می شود. دلایل زیادی وجود دارند که چرا روکش های دندانی درمان درست و مناسب برای شما هستند. گاهی اوقات، وقتی حفره دندانی خیلی بزرگ می شود، دندان دیگر به اندازه کافی قوی نیست تا هنگام جویدن غذا و فشار وارد آمدن به آن کنار یکدیگر باقی بماند و یک روکش دندانی می تواند کمک کند دندان سال ها قوی و محکم باقی بماند.

اگر دندان ترک خورده یا شکسته باشد، روکش می تواند جایگزین بخش از دست رفته یا ضعیف دندان شود تا از وارد آمدن آسیب بیشتر به آن پیشگیری نماید. علاوه بر این، اگر دندان رنگ و عملکردی که ما انتظار داریم را نداشته باشد، روکش های دندانی راهی فوق العاده برای تغییر رنگ و شکل این نوع دندان ها هستند.

روکش دندان

چه زمانی باید از روکش های دندانی استفاده کرد؟

روکش های دندانی بسیار متنوع هستند و می توان از آنها در موارد مختلف استفاده کرد.

• دندان های ترک خورده، لب پر شده، یا آسیب دیده: لب پر شدگی ها و ترک خوردگی های جزئی می توانند با باندینگ های دندانی ترمیم و اصلاح شوند. با این حال، آسیب های جدی تر نیاز به روکش های دندانی دارند. دندان شما تراش داده می شود، سپس یک روکش ساخته می شود و روی آن چسبانده می شود تا از ساختار باقی مانده دندان محلفظت کند. در صورت عدم ترمیم به موقع دندان با روکش دندان می تواند منجر به بروز عفونت های دندانی و مشکلات و پیچیدگی های بیشتر شود.
• پوسیدگی شدید دندان: گرچه اکثر دندان های پوسیده می توانند پر شوند، اما اگر حفره خیلی بزرگی داخل دندان بوجود آمده باشد، ممکن است لازم باشد به جای پر کردن دندان از روکش دندان استفاده شود. قسمت های پوسیده تخلیه می شوند و دندان شما تراش می خورد، سپس روکش روی دندان قرار می گیرد تا شکل دندان احیاء شود و از پوسیدگی بیشتر پیشگیری شود.
• جایگزینی یک پر شدگی قدیمی/ آسیب دیده: اگر یکی از پر شدگی های قدیمی شما خارج شود، دندانپزشک ممکن است اینطور صلاح بداند که بهتر است یک روکش جایگزین آن شود، مخصوصاً اگر پر شدگی دندان یک آمالگام نقره ای بزرگ بوده است.
• درمان ریشه: پس از ضد عفونی و پاکسازی کردن دندان در طول درمان ریشه، ممکن است لازم باشد مینای باقی مانده دندان با یک روکش پوشانده شود تا از آن محافظت شود. معمولاً شما ظرف مدت 2 تا 3 هفته پس از انجام درمان ریشه باید برای قرار گرفتن روکش روش دندان مراجعه کنید.
• ترمیم های زیبایی: اگر دندانی دارید که به شدن بد شکل و لکه دار شده است، روکش دندانی می تواند بهترین راه برای پوشش دادن آن و احیاء لبخند شما باشد. دندان شما تراش داده می شود و برای آن روکشی ساخته می شود که درست شبیه دندان های طبیعی شما به نظر برسد تا دندان آسیب دیده را بپوشاند و زیبایی لبخند را احیاء کند. روکش های زیبایی اغلب در کنار دیگر درمان های زیبایی مانند ونیرهای دندانی و سفید کردن دندان استفاده می شوند.

روکش دندان

انواع مختلف روکش دندانی

چهار نوع مواد مختلف برای ساخت روکش های دندانی استفاده می شوند.

• سرامیک– این مواد برای ترمیم دندان های جلو استفاده می شوند، و از آنجا که به توانایی آنها در همرنگ بودن با دندان های طبیعی بیمار شهرت دارند، در این قسمت ها شناخته شده تر هستند. این نوع روکش ها از موادی ساخته می شوند که بر پایه پرسلاین هستند.
• ترکیب پرسلاین روی فلز PFM– این نوع روکش ها نسبت به پرسلاین های معمولی، پیوند قوی تری فراهم می آورند زیرا به یک ساختار فلزی متصل شده است. علاوه بر این، این نوع روکش ها فوق العاده با دوام هستند.
• آلیاژ طلا– این نوع روکش ها ترکیبی از طلا، مس، و فلزات دیگر هستند. علاوه بر فراهم آوردن یک پیوند قوی با دندان، نمی شکند، و باعث ساییدگی دندان های دیگر نیز نمی شود.
• آلیاژهای فلزات اساسی– این نوع روکش ها از فلزات غیر نجیب ساخته می شوند که در برابر خوردگی فوق العاده مقاوم هستند و برای ساخت روکش های خیلی محکم از آنها استفاده می شود. علاوه بر این، برای قرار گرفتن روی دندان نیاز نیست مقدار زیادی از ساختار سالم دندان تراشیده شود.

تفاوت بین انواع روکش دندانی

قابلیت پوشانندگی و سیل کنندگی روکش های تمام پرسلاین به موادی بستگی دارد که برای پر کردن دندان استفاده می شوند، و نیز کیفیت دندان زیرین آن، در حالی که سه نوع روکش دیگر قادر هستند در برابر نشت و نفوذ یک سیل (مهر و موم) خوب بوجود بیاورد.

دوام روکش های آلیاژ های طلا و فلزات از همه بیشتر است، در حالی که روکش های تمام پرسلاین چندان محکم نیستند، و اگر فشار کافی به آنها وارد شود بیشتر مستعد شکسته شدن هستند (اگر دندان قروچه شبانه دارید، می تواند منجر به بروز مشکل برای روکش شما شود). در مقایسه، روکش های پرسلاین ترکیبی با فلزات دوام بیشتری دارند. هر دو نوع روکش های بر پایه پرسلاین در برابر ساییدگی فوق العاده مقاوم هستند، اما اگر سطح آنها زبر و خشن شود، به سرعت می توانند موجب تخریب دندان ها روبرو شوند. اتفاقاً، روکش های آلیاژهای طلا و فلزات نیز مقاوم هستند.

گرچه گاهی اوقات روکش ها می توانند لق و خارج شوند، اما اگر به درستی از آنها نگهداری شود، می توانند یک عمر دوام داشته باشند. بهترین راه برای رسیدن به این هدف، بهداشت دهانی خوب است. دو مرتبه مسواک زدن و یک مرتبه نخ دندان کشیدن در طول روز راهکارهای خوبی برای سالم نگهداشتن روکش ها و دندان ها است. ار مسواک دارای فرچه مناسب استفاده کنید تا روی دندان های شما لکه ایجاد نشود، مخصوصاً دندان های مولر عقب دهان. مهم تر از همه اینها، مراجعه هر شش ماه یک مرتبه به دندانپزشک است تا مجبور نباشید هیچ یک از این درمان های ترمیمی و زیبایی را انجام دهید.

روکش دندان

آنله و روکش 4/3 چیست؟

برخی از انواع روکش ها وجود دارند که می توانند روی دندان های شما استفاده شوند. آنله ها و روکش های 4/3 دو نوع از روکش های دندانی هستند که مانند روکش دندانی سنتی، مقدار زیادی از دندان زیرین خود را پوشش نمی دهند . یک روکش سنتی کل دندان را پوشش می دهد. آنله ها و روکش های 4/3 ممکن است تنها زمانی مناسب باشند که دندان شما هنوز مقداری از ساختار منسجم خود را دارد. آنها در مقایسه با روکش های کامل، یک روش محافظه کارانه تر تلقی می شوند. در این فرایند، دندانپزشک منطقه آسیب دیده را بر می دارد و تغییر شکل دندان را انجام می دهد تا برای دریافت روکش دندان آماده شود.

روکش دندان

روکش دندان برای ساخت بریج دندان

بریج دندان جایگزین دندان از دست رفته می شود و جایگزینی برای ایمپلنت های دندانی است. در صورتی که به هر دلیلی امکان جایگذاری ایمپلنت وجود نداشته باشد، از آنها استفاده می شود. برای استفاده از بریج باید در کنار فضای خالی به جا مانده از دندان از دست رفته دندان های سالم و محکمی وجود داشته باشند که بتوان روکش بریج را روی آنها قرار داد. پس از یک معاینه دقیق، آنها آماده می شوند تا به عنوان پایه برای بریج کناری خود استفاده شوند که جایگزین دندان از دست رفته می شود. مانند روکش های دندانی، بریج ها نیز انواع مختلفی دارند:

• بریج های سرامیکی با هسته فلزی
• بریج های تمام سرامیکی با هسته اکسید زیرکونیا

روکش دندان

مراحل قرار گیری روکش روی دندان

لازم است حداقل دو مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان برای دریافت روکش آماده شود و سپس روی آن قرار داده شود. هدف جلسه نخست معاینه و آماده سازی دندان است و قالب گیری از دندان تا از روی آن روکش ساخته شود. معمولاً در پایان جلسه نخست، یک روکش موقت برای محافظت از دندان روی آن قرار داده می شود.

در جلسه دوم، که زمانی اتفاق می افتد که روکش در لابراتوار دندانپزشکی ساخته شده و ارسال شده است، روکش موقت می تواند برداشته شود و روکش دائم که به صورت سفارشی ساخته شده است روی دندان قرار می گیرد.

جلسه نخست: معاینه، تغییر شکل دندان، قالب گیری و روکش موقت

در طول جلسه نخست دندانپزشکی، یک تصویر رادیوگرافی با اشعه ایکس از دندان و استخوان فک گرفته می شود، تا علائم و نشانه های پوسیدگی دندان یا دیگر عواملی که می توانند خطر عفونت یا آسیب به پالپ دندان را افزایش دهند بررسی شوند. برای برخی افراد، ممکن است قبل از جایگذاری روکش لازم باشد درمان ریشه انجام شود.

دندان باید تغییر شکل پیدا کند تا جای کافی برای قرار گیری روکش وجود داشته باشد. میزان تغییر به نوع روکشی بستگی خواهد داشت که استفاده می شود. روکش های بر پایه فلز نازک تر هستند بنابراین نسبت به روکش های پرسلاین، کمترین مقدار تراش ساختار دندان را لازم دارند. قسمت بالای دندان تراش داده می شود تا دندان شکل لازم را برای روکش به خود بگیرد. هر گونه پوسیدگی دندانی نیز باید در طول این مرحله درمان شود.

برای برخی افراد با پوسیدگی یا آسیب شدید به دندان، ممکن است مقدار کافی از ساختار دندان برای جایگذاری روکش باقی نمانده باشد. در این صورت، یک ماده پر کننده ممکن است برای ساختن ساختار دندان لازم باشد به گونه ای که روکش بتواند بعداً روی آن قرار بگیرد.

وقتی دندان به اندازه کافی شکل داده شد، گام بعدی قالب گیری از دندان شکل داده شده است به گونه ای که روکش بتواند ساخته شود تا جای ممکن به خوبی روی دندان قرار بگیرد. اغلب، لازم است یک قالب نیز برای دندان های روبرو ساخته شود که هنگام بستن بایت قرار است با روکش ساخته شده تماس داشته باشند. از این طریق می توان مطمئن شد که روکش به خوبی روی دندان قرار می گیرد و متناسب با بایت خواهد بود. قالب برای ساخت روکش به لابراتوار ارسال می شود. در انتهای جلسه اول روکش موقتی روی دندان قرار می گیرد تا وقتی که روکش دائمی اصلی آماده شود و روی دندان کار گذاشته شود.

روکش دندانی

قالب ها معمولاً با استفاده از خمیر یا بتونه ای گرفته می شوند که شکل دندان ها را حفظ می کنند. این ماده روی منطقه ای پخش می شود که باید کپی شود، سپس برداشته می شود، و روی سطح خود شکل دندان های مربوطه را نگه می دارد.

در این مرحله، مهم است تمام جزئیات مربوط به دندان که روی تولید روکش دندان تأثیر خواهند گذاشت، مانند تناسب طبیعی و رنگ ثبت شوند. در حالت ایده آل، رنگ روکش باید با رنگ دندان های مجاور مطابقت داشته باشد، به گونه ای که وقتی درون دهان قرار گرفت کسی متوجه آن نشود.

در نهایت، یک روکش موقت معمولاً روی دندان قرار می گیرد تا از آن محافظت کند تا زمانی که روکش ساخته شود و برای قرار گیری و تثبیت شدن در جای خود آماده باشد. این روکش در جلسه بعد برداشته خواهد شد تا جا را برای قرار گیری روکش دائمی باز کند.

جلسه دوم: جایگذاری روکش دائمی

در این فاصله زمانی، قالبی که از دندان ها گرفته شده است برای یک تکنیسین یا لابراتوار دندانپزشکی ارسال می شود تا روکش دندانی را به شکل درست خود بسازد. این روند عموماً تا 3 هفته زمان می برد، که به همین دلیل است که بیش از یک جلسه برای جایگذاری صحیح روکش دائم دندان لازم است.

وقتی تکنیسین یا لابراتوار دندانپزشکی روکش را ساخت، زمان آن رسیده است که روکش روی دندان قرار بگیرد. اگر یک روکش موقت قرار گرفته باشد، ابتدا باید این روکش برداشته شود.

مهم است بررسی شود که روکش درست ساخته شده است، تا قبل از چسباندن آن اطمینان حاصل شود که هم تناسب و هم رنگ آن با دندان های طبیعی اطراف خود تطبیق دارد.

معمولاً در طول فرایند قرار گیری روکش روی دندان، برای بی حس کردن منطقه اطراف آن بی حس کننده موضعی تزریق می شود. از چسب مخصوص دندانپزشکی (سمان) برای چسباندن روکش روی دندان استفاده می شود. ممکن است لازم باشد تغییرات کوچکی در شکل روکش ایجاد شود، مخصوصاً اگر با تماس روکش با دندان های روبرو، بایت بیمار مشکلاتی داشته باشد.

فرایند قرار گیری روکش های یک روزه

در برخی موارد، روکش دائم ممکن است در مطب دندانپزشکی ساخته شود، بنابراین روکش می تواند در یک روز ساخته و روی دندان قرار بگیرد، بدون آنکه نیاز باشد قالب برای لابراتوار دندانپزشکی ارسال شود.

به جای ساختن قالب از دندان ها، یک ابزار اسکن به نام wand برای گرفتن عکس های دندان ها استفاده می شود. این تصاویر درون نرم افزار کامپیوتری بارگذاری می شوند که یک الگوی سه بعدی از دندان ها خلق می کند. سپس الگوی دیجیتالی می تواند برای ساخت روکش سرامیکی دندان در همان روز استفاده شود. این روش تحت عنوان طراحی و ساخت روکش های دندانی با کمک کامپیوتر computer-aided design and manufacture of dental crowns (CAD/CAM) شناخته می شود و تقریباً ظرف 15 دقیقه می تواند تکمیل شود تا روکش بتواند به سرعت در جای خود قرار بگیرد.

ظاهر و نتایج

روکش های دندانی و ساخته می شوند و با دقت روی دندان ها کار گذاشته می شوند، از نظر ظاهری با دندان های دیگر کاملاً تطبیق خواهند داشت به گونه ای که تا حد امکان طبیعی به نظر خواهند رسید. شکل روکش با شکل دندان قبل از قرار گیری روکش روی آن مقداری تفاوت خواهد داشت، که می تواند باعث شود در ابتدا برای فرد مقداری عجیب باشد. پس از چندین روز، دهان و زبان شما به شکل جدید دندان عادت خواهند کرد به گونه ای که حتی متوجه وجود آن نخواهید شد. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد شکل روکش مقداری تغییر داده شود تا عملکرد دندان، مخصوصاً برای بایت، افزایش پیدا کند.

روند بهبود و مراقبت های پس از روکش های دندانی

عموماً، حداکثر به مدت یک روز پس از فرایند، در دندانی که تحت درمان قرار گرفته و روکش روی آن قرار گرفته است ممکن است شما مقداری ناراحتی یا حساسیت احساس کنید که معمولاً باید ظرف 3 تا 4 روز فروکش کند.

شما می توانید از داروهای مسکن OTC (بدون نیاز به نسخه پزشک در اختیار شما قرار می گیرند) مانند تیلنول یا موترین استفاده کنید. این نوع مسکن ها کمک می کنند درد و ناراحتی شما کاسته شود. اگر فک یا لثه های شما درد دارند، برای تسکین درد می توانید از داروهای ضد درد OTC مانند Orajel استفاده کنید. اگر درد شما از یک هفته فراتر رفت، یا خیلی شدید شد، برای مشاوره به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

ممکن است زمان اندکی طول بکشد تا شما به وضعیت بایت خود با روکش های جدید عادت کنید، اما در برخی موارد روکش های شما ممکن است نیاز به تنظیم مجدد داشته باشند. اگر بایت شما پس از 3 تا 7 روز احساس خوبی نداشت، باید مجدداً مراجعه کنید تا دندانپزشک نگاهی به آن بیندازد و تغییرات لازم را در آن اعمال نماید.

روکش دندانی

مراقبت از روکش های دندانی

پس از آنکه روکش شما در جای خود قرار می گیرد، شما حداقل به مدت 24 ساعت باید از خوردن خوراکی های چسبناک خودداری کنید، تا اطمینان حاصل نمایید که روکش زمان کافی برای چسبیدن به ساختار زیرین خود را دارد.

روکش های دندانی هیچ مراقبت خاصی غیر از دو مرتبه مسواک زدن معمولی با خمیر دندان فلورایده در طول روز نیاز ندارند. بهداشت صحیح و مناسب دهانی ضروری است، زیرا مینای زیر روکش دندان اگر به خوبی مراقبت نشود، هنوز هم می تواند پوسیده شود. با مراقبت های صحیح، روکش های شما 15 سال یا بیشتر دوام خواهند داشت.

مزایا و خطرات فرایند روکش های دندانی

روکش ها راهی برای محافظت از دندان هایی هستند که ضعیف شده اند یا شکسته اند. علاوه بر این، آنها به بهبود ظاهر دندانی که شکلی بد یا لکه دار دارد نیز کمک می کند. روکش های دندانی اگر به خوبی مراقبت شوند می توانند چندین سال دوام داشته باشند. اما گاهی اقات آنها می شکنند یا بیرون می ایند. ممکن است علت این باشد که چسب نمی تواند آن را به خوبی نگه دارد یا اینکه ممکن است دندان زیر روکش پوسیده شده باشد.

روش های جایگزین روکش های دندانی

جایگزین هایی برای روکش های دندانی وجود دارند. اگر می خواهید تغییر رنگ دندان های خود را اصلاح کنید، ونیرهای دندانی- یک لایه نازک که روی سطح جلوی دندان قرار می گیرد- می توانند گزینه خوبی باشند. اگر دندان های شما لب پر شده باشند، ممکن است دندانپزشک سعی کند ساختار دندان را با استفاده از موادی که برای پر کردن دندان استفاده می شوند مجدداً بازسازی کند.