آشنایی با انواع وسیله ‌های ارتودنسی

براکت ارتودنسی

• براکت ارتودنسی

 متداول‌ترین وسیله ارتودنسی که برای صاف و همراستا کردن دندان‌ها استفاده می‌شود، براکت است. سیستم براکت در انواع طراحی‌های مختلف برای نیازهای مختلف وجود دارد. سیستم براکت شامل نگینهای کوچک مربعی شکل است که به سطح دندان‌ها چسبانده می‌شود و سیم ارتودنسی از تک تک نگینهای براکت عبور کرده و از طریق آنها به دندان‌ها نیرو وارد می‌کند.

انواع فضا نگهدار قوس دندانی

• انواع فضا نگهدار قوس دندانی

سیم کمانی نانس، سیم پشت دندانی و سیم عرضی کام همه، انواع فضا نگهدار هستند که برای حفظ فضای قوس دندانی بالا یا پایین مورد استفاده قرار میگیرند. در اصل این وسیله های ارتودنسی در بیمارانی استفاده میشود که دندان بندی مختلط دارند به این معنی که برخی از دندان‌های آنها شیری و برخی دائمی هستند. از فضا نگهدار برای حفظ فضای قوس دندانی برای بیرون زدن دندان‌های دائمی استفاده می‌شود. سیم کمانی نانس یا سیم عرضی کام از یک میله فلزی تشکیل شده است که به سطح لینگوال (زبانی) دندان‌های آسیاب بزرگ فک بالا متصل می‌شوند. این وسیله ارتودنسی ممکن است حاوی یک قطعه پلاستیکی باشد. سیم عرضی کام به حفظ پهنای قوس دندانی کمک می‌کند. از این وسیله معمولاً برای بیمارانی استفاده می‌شود که دندان دائمی نهفته دارند. سیم کمانی پشت تمامی یک میله فلزی است که به سطح لینگوال دندانهای آسیاب فک پایین متصل می‌شود و انحنای سیم از انحنای قوس دندانی تبعیت می‌کند. این وسیله در شرایطی استفاده می‌شود که دندان‌های شیری زودتر از موعد افتاده‌ اند و باید جای خالی آنها حفظ شود.

فضا نگه دار تک دندان

• فضا نگه دار تک دندان

در شرایطی که یک دندان شیری زودتر از موعد می‌افتد در حالی که هنوز مدت زیادی تا بیرون زدن دندان دائمی جایگزین آن باقی مانده است، از فضا نگه دار برای جلوگیری از بسته شدن جای خالی آن استفاده می‌شود. فضا نگهدارهای جایگزین یک دندان، طراحی‌های مختلفی دارند.

بایونِیتور

• بایونِیتور

 بایونیتور یا بیونیتور یک وسیله غیر ثابت است که برای اصلاح اوربایت استفاده می‌شود. این وسیله رشد فک پایین را تقویت کند. از این وسیله ارتودنسی ممکن است در مرحله آغازین درمان ارتودنسی استفاده شود. بایونیتور رشد استخوان را تحریک میکند بنابراین باید در دوران حداکثر رشد استخوان مورد استفاده قرار بگیرد. به طور کلی هر چه سن بیمار کمتر باشد، این درمان در مدت کوتاهتری نتیجه می‌دهد. در صورتی که بیمار در دوران استفاده از این وسیله در حال رشد نباشد تنها تغییراتی در موقعیت دندان مشاهده می‌شود. هنگامی که بیمار به سن بلوغ اسکلتی می‌رسد، دیگر بایونیتر تأثیری بر رشد فک نخواهد داشت. بایونیتور به جز هنگام مسواک زدن و غذا خوردن باید تمام وقت استفاده شود. حداقل روزی یک مرتبه باید بایونیتور را تمیز کنید.

بایت پلین

• بایت پلین

 بایت پلین یا بایت پلیت یک وسیله ارتودنسی است که برای کاهش اوربایت استفاده می‌شود. اوربایت وضعیتی است که در آن دندان‌های جلویی فک بالا با دندان‌های جلویی فک پایین هم‌پوشانی بیش از اندازه نرمال دارند. بایت پلین اجازه نمی‌دهد دندان‌های جلویی فک بالا بیش از حد پایین بیاید بنابراین دندانهای عقبی امکان رشد طبیعی داشته و هم‌پوشانی دندان‌های جلویی کاهش پیدا می‌کند. این وسیله از یک قطعه پلاستیکی و سیم فلزی تشکیل شده است. بایت پلین را می‌توان به صورت ثابت (چسباندن به دندان‌ها ) یا غیر ثابت (قابل درآوردن) تهیه نمود. این وسیله ارتودنسی باید تمام وقت استفاده شود.

بایت اسپلینت

• بایت اسپلینت

 بایت اسپلینت یک قطعه دهانی متناسب با قوس دندانی پایین است که بر روی آنها قرار گرفته و برای اصلاح کراس بایت استفاده میشود. کراس بایت وضعیتی گفته می‌شود که دندان‌های بالایی با سطح داخلی دندان‌های پایینی تماس پیدا می‌کنند. بایت اسپلینت همراه با براکت فک بالا استفاده می‌شود. این وسیله ارتودنسی اجازه نمی‌دهد دندان‌های دو فک با هم تماس پیدا کنند و دندان‌هایی که کراس بایت دارند به موقعیت مطلوب هدایت می‌شوند.

وسیع کننده کام

• وسیع کننده کام

 از وسیع کننده کام برای پهن کردن سقف دهان و افزایش فضای قوس دندانی استفاده می‌شود.

نگهدارنده ارتودنسی

• نگهدارنده ارتودنسی

 نگهدارندة ارتودنسی در انواع مدلها طراحی می‌شود و ممکن است به صورت ثابت یا غیر ثابت استفاده شود. نگهدارندة ارتودنسی برای حفظ موقعیت جدید دندان‌ها پس از درآوردن براکت استفاده می‌شود.

فنر فورسس (فورسوس)

• فنر فورسس (فورسوس)

 فنر فورسس در مواردی استفاده می‌شود که دندان‌های بالا جلوتر از موقعیت دندان‌های متناظر خود در فک پایین هستند. تأثیر و کارایی این وسیله ارتودنسی مشابه الاستیک است و در شرایطی استفاده می‌شود که بیمار نمی‌تواند در استفاده از حلقه کشی (الاستیک) یا هدگیر همکاری لازم را داشته باشد. با این ‌حال فنر فورسس جایگزین هدگیر نیست. فنر فورسس به براکت دندان‌های فک بالا و فک پایین متصل می‌شود.

هدگیر

• هدگیر

 این وسیله ارتودنسی در شرایطی استفاده می‌شود که رشد فک بالا و فک پایین نسبت به هم متناسب نیست برای مثال در شرایطی که فک و دندان‌های بالا بیش از اندازه جلو هستند و جلوتر از فک پایین قرار می‌گیرند. این وضعیت باعث جلو زدگی دندان‌ها و فک و نازیبایی چهره می‌شود. هدگیر یک تسمه دارد که در پشت سر قرار میگیرد و از سر به عنوان تکیه گاه استفاده میکند.

هدگیر معکوس

• هدگیر معکوس

 هدگیر معکوس نهایی در جهت عکس هدگیر معمولی نیرو اعمال می‌کند و برای اصلاح مال اکلوژن کلاس 3 استفاده می‌شود. مال اکلوژن کلاس 3 به این معنی است که فک بالا عقب‌تر از فک پایینی قرار دارد و به اصطلاح فک پایین جلو زدگی دارد (به این وضعیت آندربایت گفته می‌شود).

پندولووم (پندکس)

• پندولووم (پندکس)

 این وسیله ارتودنسی در اثر مواردی استفاده می‌شود که دندانهای آسیاب فک بالا جلوتر از جایگاه اصلی خود قرار دارند و باید عقب کشیده شوند. در این درمان هدف این است که دندان‌های بالایی بر سطح دندان‌های متناظر خود در فک پایین جفت شوند. پندولوم حاوی یک حلقه فلزی است که دور دندانهای آسیاب قرار می‌گیرد و خود از طریق یک سیم به بدنه اصلی پلاستیکی متصل می‌شود. در بدنه کلاسیک این وسیله ارتودنسی یک پیچ تعبیه شده است که سفت می‌شود و به دندانهای آسیاب نیرو وارد می‌کند.

الاستیک یا حلقه کشی

• الاستیک یا حلقه کشی

 الاستیک یا حلقه کشی یکی از اجزای سیستم براکت است که جهت اعمال نیرو بین دو فک را کنترل و هدایت می‌کند. معمولاً حلقه کشی به یک یا چند نگین براکت فک بالا و یک یا چند نگین براکت فک پایین متصل می‌شود. نگین براکت که حلقه کشی به آن متصل می‌شود، حاوی یک قلاب است که حلقه کشی در آن قرار میگیرد.

فضا ساز یا جدا کننده

• فضا ساز یا جدا کننده

 فضا ساز یا جدا کننده (سپراتور) یک حلقه فلزی یا کشی است که بین سطح تماس دندان‌ها قرار داده می‌شود تا اندکی بین دندان‌ها فاصله ایجاد کند. معمولاً در شرایطی از فضا ساز استفاده می‌شود که دو دندان تنگاتنگ یکدیگر قرار داشته و نمی‌توان حلقه فلزی (بند ارتودنسی) دور آنها انداخت. هنگامی که فضای کافی برای انداختن حلقه فلزی دور دندان ایجاد شد، فضا ساز خود به خود خارج شده یا در آورده می‌شود.

براکت توربو

• براکت توربو

 از توربو یا براکت توربو برای کاهش اوربایت شدید استفاده می‌شود. براکت توربو نگینهای مربعی شکل کوچکی هستند که به سطح پشتی دندان‌های جلویی چسبانده می‌شوند. وجود این براکت در سطح پشتی دندان‌ها باعث می‌شود بیمار نتواند دندان‌های جلوی فک بالا را بیش از حد پایین می‌آورد.

خار زبان

• خار زبان

 از زبان در مواردی استفاده می‌شود که بیمار عادت فشار زبان دارد. فشار زبان به وضعیتی گفته می‌شود که بیمار زبان خود را به دندان‌های جلویی فشار می‌دهد. فشار زبان منجر به اوپن بایت می‌شود. اوپن بایت وضعیتی است که در آن دندان‌های بالایی و پایینی به هم نمی‌رسند. با کمک این وسیله ارتودنسی بیمار می‌تواند زبان خود را به الگوی بلع درست یا ترک مکیدن انگشت، عادت ده