از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری

دندان‌های شیری معمولا بین سنین 6 تا 12 سال و بر اساس الگویی نسبتا استاندارد می‌افتند. برخی شرایط خاص وجود دارند که ممکن است باعث شوند دندان‌های شیری زودتر از زمان طبیعی خود از دست بروند.

علل از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری

شایع‌ترین شرایطی که ممکن است منجر به از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری شوند عبارتند از:

آسیب به دندان طی حوادث

از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری

زمین خوردن و آسیب حین بازی یا ورزش ممکن است منجر به افتادن یا آسیب به دندان‌های شیری شود به گونه‌ای که ممکن است نیاز باشد کشیده شود. دندان‌های شیری به اندازه‌ی دندان‌های دائمی استحکام ندارند و ریشه‌های آنها کوچک‌تر هستند، بنابراین بیش‌تر در معرض آسیب قرار دارند.

پوسیدگی یا خرابی دندان

از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری

از دست رفتن زود هنگام دندان‌های آسیای بزرگ شیری اساسا با پوسیدگی دندان مرتبط است. اما دندان‌های پیشین میانی عمدتا در اثر آسیب و دندان‌های پیشین کناری و دندان‌های نیش در نتیجه‌ی تحلیل زودهنگام ریشه از دست می‌روند.

چنانچه در نتیجه‌ی پوسیدگی، به دندان شیری آسیب جدی وارد شود، ممکن است خیلی زودتر از زمان طبیعی افتادن آن، نیاز باشد کشیده شود. علاوه بر از دست رفتن دندان شیری، به احتمال زیاد دندان‌های دائمی نیز پس از بیرون آمدن در معرض خطر عفونت و پوسیدگی قرار خواهند داشت. دندان‌های شیری بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند، زیرا:

• مواد معدنی مینای دندانی که آنها را می‌پوشاند کمتر از دندان‌های دائمی است.
• کودکان عاشق شیرینی‌جات هستند. استفاده‌ی مکرر از غذاها و نوشیدنی‌های مملو از شکر، خطر پوسیدگی دندان را افزایش خواهد داد.
• اغلب کودکان رابطه‌ی خوبی با مسواک زدن ندارند، و حتی اگر این کار را انجام دهند، آن را به صورت پیوسته و به درستی انجام نخواهند داد.

با استفاده از فراورده‌های دندانی حاوی فلوراید، خطر از دست رفتن دندان‌های شیری در نتیجه‌ی پوسیدگی‌های دندانی کاهش چشمگیری خواهد داشت.

پوسیدگی‌های زودهنگام دندان‌ها در دوران کودکی

از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری

پوسیدگی‌های زودهنگام دندان‌ها در دوران کودکی، که تحت عنوان پوسیدگی دندان ناشی از شیشه شیر کودک شناخته می‌شود، نوعی پوسیدگی فاجعه‌آمیز است که کودکان را در سال‌های نخست زندگی خود تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مشکل بیشتر در کودکانی بوجود می‌آید که با یک شیشه شیر پر از مایعی شیرین، مانند شیر، شیرخشک، آب میوه، یا با پستانک آغشته به عسل، شکر، یا شربت قند در تختخواب خوابانده می‌شوند. باکتری‌های دهان از این شکر تغذیه می‌کنند که منجر به تولید اسید خواهد شد. ممکن است فضای دهان کودک به مدت چند ساعت پیوسته اسیدی بماند که منجر به آسیب شدید به دندان‌های کودک خواهد شد.

مشکلات ناشی از افتادن زود هنگام دندان‌های شیری

از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری ممکن است مشکلاتی در پی داشته باشد از جمله، روی فرایند رشد دندان‌های دائمی تاثیرگذار باشد. چنین تصور می‌شود که ریشه‌ی دندان‌های شیری نقش راهنمایی را بازی می‌کنند که دندان‌های دائمی را به محل صحیح و مناسب خود هدایت می‌کند. با از بین رفتن تدریجی ریشه، دندان دائمی در فضای آزاد شده رشد می‌کند و به تدریج به لثه‌ها نزدیک‌تر می‌شود. با از بین رفتن کامل ریشه‌ی دندان شیری، د ندان می‌افتد و برای رشد دندان دائمی که زیر آن قرار دارد جا باز می‌کند.

از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری

اگر پیش از آنکه دندان دائمی زیر یک دندان شیری برای بیرون آمدن آمادگی داشته باشد، چنانچه به هر دلیلی این دندان شیری خیلی زود از دست برود، در دو حالت مشکل ایجاد خواهد کرد:

• دندان دائمی توسط ریشه‌ی دندان شیری هدایت نخواهد شد و ممکن است از محل صحیح خود منحرف شود.
• ممکن است دندان‌های شیری مجاور به اطراف حرکت کنند تا فضای خالی را پر کنند، که از این طریق مانع رشد صحیح دندان‌های دائمی خواهند شد. در نتیجه فشرده خواهند شد و به صورت کج رشد خواهند کرد. اثر دیگری که خواهد داشت، پوشانده شدن نوک دندان‌های مجاور خواهد بود و نیز نهفتگی دندان‌های دائمی که هنوز بیرون نیامده‌اند.

در گذشته پیشنهاد می‌شد دندان‌های نیش شیری فک پایین کشیده شوند تا فشردگی دندان‌های پیشین دائمی را کاهش دهد. اما در کودکانی که دندان‌های شیری خود را پیش از موعد از دست می‌رود پیشنهاد می‌شود از درمان‌های ارتودنسی استفاده نمایند. برای پیشگیری از مشکلات و اجتناب از درمان‌های گسترده‌ی ارتودنتسی، ارتودنتیست یا دندانپزشک از فضا نگه‌دارها (space maintainers) استفاده خواهند کرد.

از دست رفتن زودهنگام دندان‌های شیری

فضا نگه‌دار ابزاری است که از فلز یا پلاستیک ساخته شده است و فضای خالی حاصل از افتادن دندان شیری را آزاد نگه می‌دارد. از این طریق، دندان‌های شیری مجاور نیز در جای خود نگه داشته می‌شوند و از حرکت آنها ممانعت می‌شود تا زمانی که دندان دائمی در جای طبیعی خود در فک قرار گیرد.

اگر چندین دندان شیری به طور همزمان و پیش از موعد از دست بروند، ممکن است باعث شود کودک نتواند تغذیه‌ی مناسبی داشته باشد و از سوی دیگر ممکن است در گفتار او نیز تاثیر منفی داشته باشد.

ایمن‌ترین راه برای پیشگیری از مشکلات ممکن در نتیجه‌ی از دست رفتن زود هنگام دندان‌های شیری، مراجعه‌ی منظم به دندانپزشک اطفال است.